Διακοπή υδροδότησης της Αίγινας - άρθρο των Αντώνη Ντελή και Παναγιώτη Πατσακιού στην εφημερίδα "Η Εποχη"

Ε

 Με αφορμή τη διακοπή υδροδότησης της Αίγινας μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς νερού ΕΥΔΑΠ από τη Σαλαμίνα στην Αίγινα, επισημαίνουμε τα παρακάτω:

Ο υποθαλάσσιος αγωγός μήκους 12,5 χιλιόμετρα είναι ένα έργο, ιστορικό και πρωτοποριακό για τα ευρωπαϊκά και τα ελληνικά δεδομένα. Το έργο με τεχνικές ιδιαιτερότητες και τεράστιες γραφειοκρατικές διαδικασίες ξεκίνησε το 2017. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά απαιτητικό τεχνικά έργο (προϋπολογισμού 32.520.000), που η διοίκηση της Δύναμης Ζωής παρέλαβε σε επίπεδο προμελέτης και αμέσως, χωρίς χρονοτριβή, προχώρησε στη δημοπράτηση και τη χρηματοδότησή του, ξεκινώντας την υλοποίησή του, σε αρμονική συνεργασία με την τότε δημοτική αρχή της Αίγινας. Έτσι με την χρηματοδότηση από την περιφέρεια Αττικής λύθηκε οριστικά το πρόβλημα της υδροδότησης του ιστορικού νησιού της Αίγινας, που τους θερινούς μήνες φθάνει τους 80.000 κατοίκους.Το έργο υλοποίησε η τεχνική εταιρεία Χρ. Κωνσταντινίδης ΑΤΕ. Με αυτό τον τρόπο μπήκε τέλος στο αναχρονιστικό και επιζήμιο καθεστώς των «νερουλάδων» και των γεωτρήσεων που στοίχιζε στον έλληνα φορολογούμενο 4 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο (επιδότηση από το κράτος), αλλά και πολλά χρήματα στον οικονομικό προϋπολογισμό των πολιτών του νησιού από το ακριβό τιμολόγιο λόγω κόστους μεταφοράς,τις βλάβες των οικακών συσκεών και τις βλάβες του υδραυλικού εξοπλισμού.

 

Στο έργο αυτό συνέβαλλαν 4 δημοτικές αρχές, αρχής γενομένης από το 2006 όταν επί Κουκούλη ξεκίνησαν οι πρώτες μελέτες του έργου, το 2010 επί Σακκιώτη τα χερσαία έργα ύδρευσης, το 2014 επί Μούρτζη με τους αγώνες για χρηματοδότηση του έργου και το 2019 επί Ζορμπά για το τελικό στάδιο ολοκλήρωσης.

 

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΥΔΑΠ, η παροχή νερού στο νησί της Αίγινας μέσω του αγωγού ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2022. Το 2022 και το 2023 μεταφέρθηκαν στο νησί 1,62 και 1,73 εκατ. κυβικά μέτρα νερού αντίστοιχα. Η κατανάλωση κυμαίνεται από 65.000-85.000 κυβικά τους χειμερινούς μήνες (Δεκέμβριο – Ιανουάριο) έως 250.000-270.000 κυβικά μέτρα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο (η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη κατανάλωση ήταν 275.189 κυβικά τον Αύγουστο του 2023). Το δίκτυο ύδρευσης της Αίγινας δεν ανήκει στην ΕΥΔΑΠ, αλλά εξακολουθεί να ανήκει στον δήμο Αίγινας.

Κατά το παρελθόν είχαμε τρεις περιπτώσεις «δολιοφθορών» που καθυστέρησαν σημαντικά την ολοκλήρωση του έργου και επιβάρυναν την περιφέρεια με επιπλέον χρήματα αποζημίωσης στον εργολάβο, αφού η καθυστέρηση του έργου δεν ήταν δικής του υπαιτιότητας.

Στις 24 Ιανουαρίου 2014 εντοπίστηκε βλάβη στον αγωγό. Με τα δεδομένα των προηγούμενων δολιοφθορών, οι πρώτες εκτιμήσεις του περιφερειάρχη Αττικής Νίκου Χαρδαλιά μιλούσαν για δολιοφθορά, πριν καν έρθουν στην επιφάνεια τα στοιχεία. Ακολούθησαν οι διαδικασίες για να βρεθεί αν η βλάβη προέρχεται από κατασκευαστικό λάθος ή από δολιοφθορά και όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία η βλάβη οφείλεται σε κατασκευαστικό λάθος.

Η σύμβαση με την εταιρεία προβλέπει ότι εντός 24 ωρών πρέπει να εντοπίζεται η βλάβη και κατόπιν άμεσα να επιδιορθώνεται, ώστε να μην μείνει η Αίγινα χωρίς νερό για πολλές ημέρες. 

Όλα αυτά είχε υποχρέωση να τα περιγράψει η ανάδοχος εταιρεία στην Τεχνική Προσφορά της, την οποία όμως ο δήμος δεν εχει ακομη στα χέρια του (μάλιστα ο δήμαρχος Αίγινας κ. Ζορμπάς στη συνεδρίαση της δημοτικής επιτροπής της 7ης Φεβρουαρίου 2024, δυο εβδομάδες μετά τη βλάβη, δήλωσε ότι δεν την έχει δει, αλλά θα την ψάξει).

Με βάση τη σύμβαση, δεν χρειαζόταν εισαγγελική παρέμβαση για να διαπιστωθεί το είδος της βλάβης. Με την εκτενή βιντεοσκόπηση του βυθού στο σημείο της βλάβης –αφού πρώτα αφαιρούνταν τα προστατευτικά τσιμεντοστρώματα– εύκολα μπορούσε να εξαχθεί το συμπέρασμα για το αν υπάρχει δολιοφθορά ή κατασκευαστικό λάθος.Έτσι θα μπορούσε να αποκατασταθεί άμεσα η ύδρευση του νησιού. Σε τυχόν διαφωνία –για το ποιος θα πληρώσει για τη βλάβη– τη λύση θα έδιναν τα δικαστήρια, σύμφωνα με το υλικό που είχε συγκεντρωθεί.

Οι προηγούμενες τρεις «προειδοποιήσεις» με τις δολιοφθορές θα έπρεπε να αφυπνίσουν τον δήμο Αίγινας για τον σχεδιασμό όλων των απαιτούμενων μέτρων για την αποκατάσταση της ύδρευσης σε περίπτωση διακοπής της υδροδότησης από τον αγωγό.

Θα έπρεπε λοιπόν να είχε εκπονηθεί ένα πλήρες σχέδιο, το οποίο να περιλάμβανε όλα τα πιθανά σενάρια. Ένα σχέδιο που θα λάμβανε υπόψιν του τόσο τις διαφορετικές ανάγκες ποσοτήτων υδροδότησης του νησιού ανά περίοδο (χειμώνας, καλοκαίρι), καθώς και τις ενέργειες που θα έπρεπε να γίνουν με προτεινόμενες λύσεις όπως:

α) Ύπαρξη σημείων πρόσδεσης υδροφόρων πλοίων για τη σχετική τροφοδοσία (τα σημεία πρόσδεσης έχουν αποξηλωθεί από τους υδρομετασφορείς αφού αυτοί τα είχαν κατασκευάσει). 

β) Μεταφορά νερού με υδροφόρες του πολεμικού ναυτικού.

γ) Δημιουργία νέων δεξαμενών και αύξηση της χωρητικότητας των δεξαμενών που υπάρχουν σήμερα (η μεγαλύτερη κεντρική δεξαμενή στο Λεόντι της Κυψέλης γεμίζει μόνο στο 1/3 της, λόγω ρηγμάτωσης στο μέσον της).

δ) Κατασκευή δεύτερου αγωγού. Στην πρώτη μελέτη, προβλεπόταν ότι για να καλυφθούν οι ανάγκες της Αίγινας μετά το 2030 θα πρέπει να εξετασθεί η κατασκευή δεύτερου αγωγού. Ο αγωγός αυτός που είναι απαραίτητος και σαν εναλλακτική λύση υδροδότησης δεν προκρίθηκε, λόγω αύξησης του κόστους του έργου.

ε) Πρόβλεψη τρόπου αφαλάτωσης του νερού των γεωτρήσεων σε περίπτωση χρήσης τους.

δ) Έργα εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα, για βελτίωση της ποιότητας του αντλούμενου νερού.

Σήμερα –μετά τη διακοπή λειτουργίας του αγωγού– η Αίγινα υδροδοτείται μέσω παλαιών γεωτρήσεων. Το νερό δεν είναι κατάλληλο για πόσιμο, καταστρέφει τις οικιακές συσκευές λόγω μεγάλης περιεκτικότητας σε αλάτι, ενώ οι αναλύσεις του δεν είναι ολοκληρωμένες ως προς όλα τα στοιχεία υγιεινής (βαρέα μέταλλα, νιτρικά κλπ).

Την ίδια στιγμή, λοιπόν, που έχουμε αναλωθεί σε γραφειοκρατικές διαδικασίες (πόρισμα της εισαγγελίας), ένα ολόκληρο το νησί παρακολουθεί σαν θεατής το θέατρο του παραλόγου της αδράνειας, όταν το πιο απλό θα ήταν 2-3 μέρες μετά τη βλάβη να είχαν ξεκινήσει οι εργασίες για την αποκατάσταση της βλάβης και την επαναφορά της υδροδότησης του νησιού.