Ο Πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ του Μορφωτικού Συλλόγου Αίγινας "ο Καποδίστριας" σας προσκαλούν στην έκθεση με θέμα: "η διαδρομή του αιγινήτικου κοπανελιού από το χθες στο σήμερα" στο Λαογραφικό Μουσείο Αίγινας από την Παρασκευή 30/6 έως την Κυριακή 2/7/2023 (ώρες 10:00-14:00 και 18:00-22:00)
Στον ίδιο χώρο εκθέτει φωτογραφίες ο κ. Άρης Παύλου δάσκαλος στο φωτογραφικό τμήμα του συλλόγου με θέμα το "χορευτικό τμήμα του Συλλόγου"
Tην Κυριακή 2/7/2023 στις 8 μ.μ θα σας περιμένουμε για ένα κέρασμα.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Η τέχνη του Αιγινήτικου κοπανελιού
Το κοπανέλι είναι ένα ιδιαίτερο είδος θαυμάσιας χειροποίητης δαντέλλας, που πλέκεται με ειδικό τρόπο. Η ονομασία «κοπανέλι» προέρχεται από το ρυθμικό κτύπημα που κάνουν τα ξυλάκια, επάνω στα οποία βρίσκονται τυλιγμένες οι κλωστές.
Η τεχνική δεν είναι άλλη από την διαπλοκή – το πλέξιμο – ινών και κλωστών – σε κατακόρυφη διάταξη τοποθετημένων – χωρίς κόμπους και δεσίματα ανάμεσα.
Δεν είναι γνωστό πότε και που γεννήθηκε το κοπανέλι.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι πως οι Αιγινήτικες δαντέλλες εξετίθεντο και επωλούντο ήδη το 1884 – 85 στην Βασιλική Σχολή Χειροτεχνίας, στην Αθήνα – Φιλελλήνων, 7 που είχε ιδρύσει η Βασίλισσα Αμαλία και η πριγκίπισσα Υψηλάντη. Επισήμως η τέχνη του κοπανελιού άρχισε να διδάσκεται στην Βασιλική Σχολή Χειροτεχνίας, που ιδρύθηκε, εδώ, στο νησί μας, το 1987. Βασιλικές Σχολές Χειροτεχνίας ιδρύθηκαν και στις Σπέτσες, την Κόρινθο, την Κεφαλονιά, το Γαλαξίδι, το Κορωπί και αλλού, αλλά οι Αιγινήτικες δαντέλλες δεν ομοιάζουν προς αυτές των άλλων πόλεων και νησιών. Καθώς λέγεται, η σχολή κοπανελιού, εδώ στην Αίγινα, έγινε με την συμβολή της Λαίδης Olga Egerton – συζύγου του Βρετανού Πρέσβη Sir Edwin Henry Egerton - η οποία είχε πολλές φορές δεχθεί την φιλοξενία της κ. Κοντοσταύλου – κυρίας επί των τιμών της Βασίλισσας – στην βίλα της, εδώ, στο νησί μας. Έκτοτε πολλές γυναίκες έχουν διδαχθεί την τέχνη αυτή, είτε διότι τους αρέσει, πλέκοντας για προσωπική χρήση ή προκειμένου να πωλούν τις δαντέλες για λόγους βιοποριστικούς ή για να έχουν ένα επιπρόσθετο οικογενειακό εισόδημα.
Η δαντέλλα πλέκεται κομμάτι – κομμάτι, τμηματικά, περίπου ως εξής: Οι γυναίκες κάθονται και χρησιμοποιούν ένα ειδικό μαξιλάρι με γέμιση από άχυρα το κουσούνι.
Μικρές ή μεγαλύτερες δαντέλλες χρησιμοποιούνται για να τοποθετηθούν πάνω σε τραπέζι σαλονιού , στον μπουφέ ή όπου άλλου, ως διακόσμηση, Έχουν όμως πλεχθεί και ολόκληρα τραπεζομάντιλα με την δαντέλλα αυτή, όπως και κουρτίνες επίσης. Λέγεται μάλιστα, πως κάποτε έπλεξαν ολόκληρη δαντελένια μπλούζα, που έραψαν μετά πάνω σε ύφασμα ζορζέτας. Ήταν σύνηθες, παλαιότερα, δαντέλλες – κοπανέλια να τοποθετούνται, ράβοντας τες πάνω σε προικιά, νυφικά φορέματα, βαπτιστικά κτλ. Οι δημοφιλέστερες Αιγινήτικες δαντέλλες είναι οι ονομαζόμενες «δαντέλλες Βρυξελών ή Μιλάνου».
Η τέχνη του κοπανελιού μεταδίδεται παραδοσιακά από μάνα σε κόρη έως σήμερα. Κάποιες από τις αείμνηστες δασκάλες της τέχνης αυτής ήταν οι: Όλγα Μαρμαρινού, Νίκη Λορέντζου, Σοφία Γιαννίτση, Ιουλία Λεούση, Τιτταούλη, Κάππου, Γαρυφάλλου, Σταυρούλα Αιγινήτου, Λάουλα Αγγελοκαστρίτου και πολλές άλλες φυσικά.
Σήμερα ελάχιστα κορίτσια γνωρίζουν την τέχνη αυτή, για τον λόγο αυτόν ιδρύθηκε τμήμα στον Μορφωτικό Σύλλογο Αίγινας «Ο Καποδίστριας» προκειμένου να διασωθεί και διαδοθεί αυτή η ιδιαίτερη και καταπληκτική πλέξη δαντέλας όχι μόνο στην Αίγινα, αλλά και σε όλη την Ελλάδα.
Οι δασκάλες ήταν η Άννα Μοίρα και η Σπυριδούλα Αλεφραγκή και οι σημερινές είναι η Νεκταρία Χελιώτη και η Μαρία Ρεκλείτου.
Έχουμε λάβει μέρος σε διεθνείς διαγωνισμούς με ιδιαίτερη επιτυχία. Στο 16ο Παγκόσμιο Συνέδριο Δαντέλας το 2014 του διεθνούς επίσημου φορέα OIDFA oidfa.com στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας απέσπασε το ομαδικό βραβείο στο διαγωνισμό που είχε ως θέμα: "Σχεδιάζοντας μια ετικέτα κρασιού".
Η μεγάλη προσφορά του τμήματος του Μορφωτικού Συλλόγου Αίγινας «ο Καποδίστριας» είναι ότι συμμετέχοντας στις διεθνείς εκθέσεις καταφέραμε να αναγνωριστεί η δαντέλα αυτή ως «Αιγινήτικο Κοπανέλι».
Πηγή: Άρθρο της Αρετής Κουκούλη-Γαλάνη.
Κείμενο: Αννίτα Λεούση-Χαρτοφύλακα.
At the beginning of the last century, the wife of the British Ambassador to Greece, Lady Egerton, created a school for Kopaneli. At the time, she was a guest in the villa of Mrs. Kontostavlos, the Lady in Waiting in Perivola, Aegina.
Many young girls and elderly ladies learned how to make Kopaneli lace so that they could have an additional family income. The art of this lace-making passed down through the generations from grandmothers to mothers and their daughters to the present day.
The lace was purchased by the Queen's School in Athens, then located on 7 Filellinon Street, through individuals known as “middlemen”. The ladies who played this “middleman” role are all deceased (Olga Marmarinos, Kiki Lorentsos, Sofia Yiannitsis, Ioulia Leoyssis, Ms. Pitaoulis, Ms. Kappou, Ms. Garyfallos, et al).
They gave the orders to various ladies who were paid by the piece. These pieces were added together to complete the product ordered. They also knitted lace for tablecloths (2 meters for rich customers), wedding dresses, baptismal clothes and dowries.
There are many types of Kopaneli laces, the most well-known being the Brussels and Milanese laces. As an example, there is an entire blouse made of Brussel's Kopaneli lace in white, sewn on georgette, a crepe material originally silk.
Today, the knitting of Kopaneli lace has languished as many of the younger generation have never been introduced to this almost forgotten art form.To remedy this situation, we on Aegina have created a Society (part of the Educational Association of Aegina “Kapodistrias”) with the goal of preserving and re-introducing the use of Kopaneli lace so that this art form will not be lost to future generations.
Our lace is unique and knit only in Aegina – nowhere else in Greece – and can be distinguished both from the Cretan (Kritiki) and the Chian (Hiotiki) lace.
Vocabulary:
Peg, spool = Kopaneli - Κοπανέλια
Cushion = Kousouni - Κουσούνι
Crochet hook = Velonaki - Βελονάκι
Thread = Klosti - Κλωστή
Society (Association) = Syllogos - Σύλλογος
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου